Βασιλική Ακαδημία Οικονομικών & Χρηματοοικονομικών

Βασιλική Ευρωπαϊκή Ακαδημία των Διδακτόρων

Επίτιμος Καθηγητής Ελληνικού  Μεσογειακού  Πανεπιστημίου

Πολυτεχνείο Κρήτης & Audencia Business School, France

Υποψήφιας Δρ. Μαριάννας Εσκαντάρ

Μέλος του Εργαστηρίου Financial Engineering

Πολυτεχνείο Κρήτης

Δρ. Αιμίλιου Γαλαριώτη

Καθηγητής Χρηματοοικονομικής

Αντιπρύτανης Έρευνας

Audencia Business School, France

Οι πρακτικές για το περιβάλλον, την κοινωνία και τη διακυβέρνηση (ESG) καθορίζουν τη στρατηγική, το επιχειρηματικό μοντέλο και τη συμπεριφορά μιας εταιρείας, καθώς σχετίζονται με τη βιωσιμότητα. Οι τρεις πτυχές των πρακτικών ESG περικλείουν ένα ευρύ φάσμα εννοιών, συμπεριλαμβανομένων περιβαλλοντικών παραγόντων, όπως η ανανεώσιμη ενέργεια και η διαχείριση αποβλήτων, κοινωνικών  παραγόντων, όπως η συμμετοχή της κοινότητας και η διαχείριση της εργασίας, και οι παραγόντων διακυβέρνησης, όπως η επιχειρηματική ηθική και η διαχείριση κινδύνων. Οι παράγοντες ESG αποτέλεσαν το θέμα μιας αυξανόμενης συζήτησης και μελετών σχετικά με την απόδοση της εταιρείας, την παραγωγικότητα, τις τάσεις του κάθε κλάδου και τον αντίκτυπο στις βιώσιμες επενδυτικές στρατηγικές. Αυτή η αυξανόμενη προσοχή έχει επίσης εκδηλωθεί στην εμφάνιση και τη δημοτικότητα των εκθέσεων βιωσιμότητας που δημοσιεύονται από εταιρείες, καθώς και διάφορων δεικτών και αξιολογήσεων. Η κατανόηση του λόγου ύπαρξης των ESG παραγόντων είναι απαραίτητη προκειμένου να εκτιμηθεί αντικειμενικά η σημασία που αποδίδεται στις βιώσιμες επιχειρηματικές πρακτικές με την πάροδο του χρόνου.

Το  ESG αλλάζει τους κανονισμούς δημοσίευσης

Με τη συνειδητοποίηση του πόσο σημαντικά είναι τα ζητήματα ESG για τους επενδυτές και την κοινωνία, οι ρυθμιστικές αρχές θεσπίζουν ενισχυμένους κανονισμούς δημοσίευσης χρηματοοικονομικών και μη  – χρηματοοικονομικών καταστάσεων.

Στις ΗΠΑ, η νέα κυβέρνηση έχει δεσμευτεί για την αποκατάσταση των κανονισμών με το στόχο να επιτύχει καθαρές μηδενικές εκπομπές σε όλους τους τομείς της οικονομίας έως το 2050. Σε επίπεδο πολιτείας, η Καλιφόρνια ενέκρινε πρόσφατα έναν νόμο που απαιτεί από τις επιχειρήσεις να αυξήσουν τη διαφορετικότητα στη σύνθεση του διοικητικού τους συμβουλίου εντός των επόμενων δύο ετών.

Το χρηματιστήριο Nasdaq, για παράδειγμα, εξετάζει τη δημοσιοποίηση της ποικιλομορφίας του διοικητικού συμβουλίου πριν εισαγάγει οποιαδήποτε νέα επιχείρηση.

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, υπάρχει μια κίνηση που απαιτεί από τις εταιρείες να προστατεύουν τα ανθρώπινα δικαιώματα και το περιβάλλον σε όλες τις αλυσίδες εφοδιασμού τους.

Αυτό θα σημαίνει υποχρεωτική επιμέλεια κινδύνων που αφορούν το περιβάλλον και τα ανθρώπινα δικαιώματα σε όλες τις επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένου του χρηματοπιστωτικού τομέα και των δημόσιων επιχειρήσεων εντός της ΕΕ και των εταιρειών που τις προμηθεύουν. Έτσι, εάν ένας προμηθευτής σε εταιρεία της ΕΕ προκαλέσει διαρροή πετρελαίου, η εταιρεία της ΕΕ θα θεωρηθεί υπεύθυνη για την παράλειψη άσκησης της δέουσας επιμέλειας στην αλυσίδα εφοδιασμού τους.

Το ESG αλλάζει τη λήψη επενδυτικών αποφάσεων

Οι πρόσφατες ανοιχτές επιστολές από διευθύνοντες συμβούλους εταιρειών, αποτελούν ένδειξη της προληπτικότητας που έχουν οι εταιρείες διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων στην προώθηση μεταρρυθμίσεων στην αναφορά, την ηγεσία του διοικητικού συμβουλίου, τις γνωστοποιήσεις και τις ενέργειες της εταιρείας.

Οι διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων είναι όλο και πιο αυστηροί όταν εξετάζουν νέες επενδυτικές ευκαιρίες. Ένας λόγος είναι ότι η διαφανής αναφορά ESG τους επιτρέπει να εκτιμούν με μεγαλύτερη ακρίβεια τους κινδύνους για την επιχείρηση. Ένας άλλος λόγος είναι η αυξανόμενη αναγνώριση ότι οι επιχειρήσεις με ισχυρές ικανότητες ESG υπερτερούν των ομοιών  τους. Στην πραγματικότητα, μια πρόσφατη ανάλυση ανέδειξε ότι οι εταιρείες με κακό έλεγχο ESG παρουσίασαν υψηλότερα ποσοστά αρνητικών συμβάντων που σχετίζονται με ESG. Αυτό με τη σειρά του οδήγησε σε αρνητικό πρόσημο

-3,5% στην ετήσια απόδοση της τιμής των μετοχών και -2,5% σε χαμηλές επιδόσεις σε εταιρείες που εδρεύουν στην ΕΕ.

Το ESG αλλάζει τη σύνθεση του εργατικού δυναμικού και του διοικητικού συμβουλίου

Η συζήτηση γύρω από θέματα ESG συνέβαλε στο να υπάρχουν  περισσότερες γυναίκες και έγχρωμοι σε επίπεδο διοικητικού συμβουλίου στις επιχειρήσεις.

Σήμερα, όλες οι επιχειρήσεις του S&P 500 έχουν τουλάχιστον μια γυναίκα στο διοικητικό τους συμβούλιο. Το 28% όλων των μελών του διοικητικού συμβουλίου σε αυτές τις επιχειρήσεις είναι γυναίκες, ποσοστό σχεδόν διπλάσιο από τον αριθμό πριν από μια δεκαετία. Αυτό δεν είναι τυχαίο. Οι επιχειρήσεις θέλουν να θεωρούνται χωρίς αποκλεισμούς, ειδικά από πελάτες και πιθανούς επενδυτές.

Για να αυξηθεί η ποικιλομορφία εντός των επιχειρήσεων,  υπάρχει μια τάση που υποστηρίζεται από τα διοικητικά συμβούλια για τη σύνδεση των επιδομάτων των στελεχών με τους στόχους της ένταξης και της διαφορετικότητας. Η Starbucks, για παράδειγμα, έχει δεσμευτεί να δώσει το 30% των εταιρικών ρόλων σε Αφροαμερικανούς, ιθαγενείς και άλλες μειονοτικές ομάδες. Τέτοιες κινήσεις έχουν ως στόχο να διασφαλίσουν ότι οι εταιρείες δεν εμπορεύονται μόνο ως προοδευτικές αλλά λαμβάνουν αποφάσεις για να αντικατοπτρίζουν τις αξίες τους και τις κοινότητες στις οποίες δραστηριοποιούνται.

Το ESG αυξάνει την ανάγκη για δυνατότητες διαχείρισης δεδομένων

Τα ενδιαφερόμενα μέρη της επιχείρησής σας θέλουν διαφάνεια. Η ανάγκη για διαφάνεια είναι διαφορετική για κάθε ενδιαφερόμενο.

Η υποβολή εκθέσεων για τις επιπτώσεις των ESG και τον επιχειρηματικό κίνδυνο, οι οποίες αναφέρονται ως «ουσιώδεις», είναι όλο και πιο σημαντική για τους ενδιαφερόμενους φορείς των επιχειρήσεων και ιδιαίτερα για επιχειρηματικούς επενδυτές. Αυτό συμβαίνει επειδή η διαφάνεια ESG συσχετίζεται άμεσα με την επιχειρηματική απόδοση.

Ο όγκος και ο τύπος δεδομένων που πρέπει να γνωστοποιήσουν οι εταιρείες θα συνεχίσουν να αυξάνονται. Αυτή η τάση αναμένεται να επιταχυνθεί καθώς η τεχνολογία εξελίσσεται. Αυτές οι πρόοδοι θα παράγουν περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις λειτουργίες και τις επιπτώσεις των επιχειρήσεων. Οι επιχειρήσεις θα χρειαστούν νέες δυνατότητες διαχείρισης δεδομένων. Αυτές θα επιτρέψουν τη συλλογή, τη διαχείριση, την ανάλυση και την αναφορά δεδομένων ESG από άμεσες δραστηριότητες των εταίρων της εφοδιαστικής αλυσίδας.

Στο παρελθόν, οι επιχειρήσεις χρησιμοποιούσαν email και υπολογιστικά φύλλα για τη συλλογή δεδομένων και τη διαχείριση δεδομένων. Αυτά τα εργαλεία μπορεί να είναι ικανοποιητικά για τις μικρές επιχειρήσεις. Για τις μεγάλες επιχειρήσεις του σήμερα όμως, είναι ξεπερασμένες.

Οι επιχειρήσεις χρησιμοποιούν εργαλεία που βασίζονται σε πλατφόρμα για τη συλλογή, την ενοποίηση και την ομαλοποίηση δεδομένων προκειμένου να παρέχουν τη διαφάνεια που απαιτείται από τους ενδιαφερόμενους. Οι σημερινές πλατφόρμες διαχείρισης δεδομένων ESG διαθέτουν εργαλεία που αυτοματοποιούν τη διαχείριση δεδομένων. Αναλύουν συνεχώς δεδομένα που εντοπίζουν ζητήματα συμμόρφωσης και παρακολουθούν την πρόοδο, γεγονός που καθιστά την αναφορά πολύ πιο αποτελεσματική.